Cała giełda papierów wartościowych jest obwarowana różnego rodzaju regulacjami, które mają zapewnić bezpieczeństwo finansowe zarówno akcjonariuszom, jak i emitentom. W przypadku obligacji jednym ze sposobów zabezpieczenia płynności finansowej są właśnie kowenanty.
Co to są kowenanty finansowe?
Konwenanty to słowo pochodzące z rynku anglojęzycznego, a przynajmniej powstałe na skutek przekształcenia angielskiego terminu „financial covenants”, co w wolnym tłumaczeniu oznacza po prostu „zobowiązania finansowe”. W ogólnym pojęciu są to zasady i regulacje, które mają zapewnić, że dany podmiot (zazwyczaj spółka, od której kupuje się obligacje lub akcje) będzie utrzymywała wskaźniki finansowe na konkretnym, określonym poziomie. Kowenwnty są to więc tak zwane klauzule umowne, które nakładają ograniczenia, jakim musi sprostać emitent sprzedający dane papiery wartościowe. Kowenanaty mogą być zarówno nakazami, jak i zakazami – ich główną funkcją ma być pilnowanie spółki, aby jej dochody były trzymane na określonym poziomie.
Kowenanty nie są uregulowane prawnie, to bardziej klauzule, twór, który w swobodny sposób pozwala konstruować umowę. Naruszenie określonych w umowie kowenantów może skutkować wypowiedzeniem umowy, w praktyce jednak rzadko tak się dzieje – przewidują one bowiem różnego rodzaju sankcje w postaci podwyższonej marży, czy wdrożenia programu naprawczego.
Wskaźniki kowenantów finansowych
Kowenanty wskazują na kilka regulacji, które powinny być utrzymane na konkretnym poziomie, aby zmniejszyć ryzyko finansowe. Są to:
- wskaźnik zadłużenia, to jest stosunek zadłużenia finansowego danej spółki do EBITDA,
- wskaźnik pokrycia obsługi długu (wgląd w przepływ finansów firmy, m. in. stopień, w jakim przepływy pieniężne pokrywają bieżące płatności z tytułu finansowania.);
- wskaźnik zabezpieczenia (stosunek kwoty udzielonego przez instytucję lub osobę kredytu do wartości zabezpieczenia finansowego);
- określenie maksymalnych nakładów inwestycyjnych, które przelicza się na obrót roczny (jest to jednak rzadko spotykany rodzaj kowenantu).
Rodzaje kowenantów
Kowenanty stosuje się w przypadku obligacji, ale także w różnego rodzaju kredytach czy leasingach. Ze względu na formę, klasyfikujemy kowenanty na finansowe oraz niefinansowe. Kowenanty finansowe to między innymi wskaźniki wymienione w akapicie powyżej. Zalicza się do nich dodatkowo choćby Limit CAPEX, który reguluje wydatki inwestycyjne podmiotu w celu utrzymania w firmie minimalnych środków pozwalających na pokrycie długu.
Kowenanty niefinansowe to bardziej zbiór zasad, m. in. klauzula „pari passu”, która polega na zobowiązaniu do równego traktowania wierzycieli dzięki zapewnieniu, że każdy bank będzie posiadał równe pierwszeństwo w pozyskiwaniu wierzytelności innych podmiotów. Dodatkowo kowenanty niefinansowe to między innymi wymogi informacyjne czy też utrzymanie struktury właścicielskiej spółki.