Papiery wartościowe są jednymi z najczęściej wybieranych instrumentów finansowych, które służą do wypracowania zysków inwestorom. Warto zainteresować się tym, jakie są ich rodzaje i funkcje, aby móc zadecydować, w co lokować kapitał.
Papiery wartościowe – co to jest?
Papiery wartościowe to dokumenty udzielające praw majątkowych ich nabywcom. Obecnie rzadko mają postać tradycyjną, w większości jest to zapis w systemie informatycznym na rachunku papierów wartościowych. Według polskiego prawa do papierów wartościowych należą akcje i obligacje, kwity depozytowe, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne, warranty subskrypcyjne, prawa do akcji, prawa poboru oraz inne zbywalne papiery wartościowe i prawa majątkowe.
Podział papierów wartościowych
Charakterystyka i funkcje papierów wartościowych zależą przede wszystkim od ich rodzaju. Dlatego trzeba zdawać sobie sprawę z tego, jaki jest podstawowy podział tych instrumentów finansowych.
Najczęściej wymienianym kryterium podziału jest rodzaj osoby uprawnionej do korzystania z praw majątkowych oraz trybu zbywania papierów. Z tego względu wyróżnia się papiery wartościowe imienne, na okaziciela oraz na zlecenie. Natomiast z punktu widzenia ich terminu ważności, mówi się o papierach krótkoterminowych, średnioterminowych oraz długoterminowych.
Papiery wartościowe mogą być również uprzywilejowane lub nieuprzywilejowane. W drugim przypadku najczęściej dotyczą wyłącznie praw majątkowych. Natomiast papiery uprzywilejowane generują dodatkowe korzyści dla ich nabywcy, np. prawo do dywidendy czy zwiększonej liczby głosów na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy.
Innym kryterium podziału jest charakter dochodów – na rynku istnieją papiery wartościowe o dochodzie stałym (zysk jest określany podczas zakupu papierów) oraz o dochodzie zmiennym (prawo do udziału w zyskach generowanych przez spółkę, które są zależne od jej kondycji finansowej).
Istotny jest również podział papierów wartościowych ze względu na funkcję ekonomiczną na: instrumenty dłużne, rozliczeniowe, ograniczające ryzyko, potwierdzające tytuł własności, zaspokajające popyt na pieniądz oraz bodźcowe.
Do najpopularniejszych papierów wartościowych należą akcje i obligacje. Warto pokrótce omówić, czym się wyróżniają.
Czym są akcje?
Akcje to papiery wartościowe, które zapewniają zarówno prawa o charakterze majątkowym, jak i niemajątkowym. Co to oznacza? Akcjonariusz, czyli posiadacz akcji, nie tylko uczestniczy w zyskach wypracowanych przez firmę, ale również bierze udział w podejmowaniu decyzji związanych z jej zarządzeniem, czy rozwojem. W zależności od ilości wykupionych akcji, posiada określoną ilość głosów na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy.
W przypadku akcji występuje również podział papierów wartościowych na uprzywilejowane i nieuprzywilejowane.
Co to są obligacje?
Obligacje to dłużne papiery wartościowe emitowane w serii gwarantujące prawa majątkowe. Emitent musi spełnić określone świadczenia względem inwestora w ustalonym czasie. W praktyce wygląda to tak, że obligatariusz „pożycza” pieniądze, a po terminie wykupu odzyskuje wpłacony kapitał. Z tego tytułu nie posiada jednak żadnych dodatkowych praw, a po wykupie obligacji przez emitenta, nie jest już w żaden sposób z nim związany.
Obligacje dzieli się na skarbowe, komunalne i korporacyjne.
Jeśli myślisz o zainwestowaniu w obligacje, to możliwości masz wiele. Zastanów się nad tym, co jest dla Ciebie najkorzystniejsze i dokładnie zapoznaj się z danym instrumentem finansowym, zanim zdecydujesz się na jego wykup.